Bài trước: Bài 2- Căn bản chơi chắn
Khi Ù, nếu bài ù có những điểm đặc biệt thì sẽ được ăn thêm tiền. Điểm đặc biệt ấy gọi là Cước.
Chắn Vạn Văn có đầy đủ các cước như ngoài đời, gồm có:1.Xuông( 2 điểm) :Ù rộng và không có cước nào.
2.Thông(3 điểm ,1 dịch) :Ván trước vừa ù, thì ván ù tiếp theo sẽ có cước thông.( Xướng sai, đền làng thì ko được phép hô thông, ván trước hòa cũng không được phép hô thông). Nếu treo tranh, hoặc chíu được mà ăn thường, nhưng vẫn Ù và xướng đúng, thì ván sau nếu Ù vẫn được hô thông. Trong trường hợp chơi luật nâng cao nếu ván trước bị báo khi ù phải đền làng ván sau ù không được hô thông. Trong trường hợp chơi ù 4-11 nếu ván trước ù xướng đúng nhưng không đủ 4 điểm ( phải đền làng 11 điểm ) ván sau nếu ù vẫn được hô thông.
3. Chì (3 điểm, 1 dịch) :Nếu ù quân ở cửa chì (do mình bốc, hoặc do người khác chíu rồi trả cửa, rồi mình chíu ù)
4.Thiên ù (3 điểm, 1 dịch) :Người có cái là người có 20 cây trên bài, nếu có đủ luôn chắn, cạ và ít nhất đáp ứng yêu cầu cơ bản thì ù luôn, gọi là Thiên ù.
5.Địa ù (3 điểm, 1 dịch) :Khi nọc chưa được bốc quân thứ 2 mà Ù thì gọi là địa ù.
6.Tôm (4 điểm, 1 dịch):Bài ù có Tam Vạn, Tam Sách, Thất Văn. Nếu có 3 chắn này thì tức là có đôi Tôm.
7.Lèo(5 điểm, 2 dịch): Bài ù có Cửu Vạn, Bát Sách, Chi Chi. Nếu có 3 đôi này thì tức là có đôi Lèo.
8.Bạch định (7 điểm, 4 dịch) :Bài ù không có 1 cây đỏ nào, toàn cây đen.
9.Tám đỏ (8 điểm, 5 dịch) :Bài ù có đúng 8 cây màu đỏ, 12 cây đen.
10.Kính tứ Chi (12 điểm, 9 dịch) :Bài ù có 4 con Chi Chi, còn lại là toàn cây đen.
11.Thập thành (12 điểm, 9 dịch): Bài ù toàn Chắn, không có 1 cạ nào.
12.Có thiên khai (3 điểm, 1 dịch): Bài ù có sẵn 4 cây giống hệt nhau.
13.Có ăn bòn(3 điểm, 1 dịch) :Bài ù có sẵn 1 chắn nào đó, ví dụ có chắn Tam vạn, nếu ăn được thêm 2 cây Tam vạn nữa để có 2 chắn Tam vạn để dưới chiếu thì gọi là có ăn bòn. Nếu ăn bòn để ù thì phải Hô là Ù bòn. Nếu ăn bòn xong mà chưa ù, thì sau này, khi ù rồi, thì nhớ hô thêm cước có ăn bòn để thêm điểm.
14.Ù Bòn (3 điểm, 1 dịch) :Khi bốc được 1 quân mà mình có thể ăn bòn, nhưng lại tròn bài, ù luôn thì là ù bòn (và không được đếm vào số bòn mình ăn).
15.Có Chíu (3 điểm,1 dịch) : Bài ù có 3 cây giống y hệt nhau, nếu ai đánh ra hoặc nếu từ nọc lật lên 1 cây y hệt 3 cây này thì có thể chíu nếu thích. Nếu chíu rồi ù ngay (bất kể là cây bị chíu được đánh ra hay được lật từ nọc) thì phải hô là chíu ù, nếu chíu xong mà chưa ù thì sau này khi ù rồi nhớ phải hô là có chíu để thêm điểm.
Nhớ là sau khi chíu xong thì phải Trả Cửa, tức là mình lấy về cây chíu được từ chỗ nào, thì phải trả lại (đánh ra) 1 cây vào vị trí đó; trừ trường hợp cây chíu được là cây mà người ở Cửa trên (ngồi bên trái mình) đánh xuống vị trí Cửa trên của mình, sau khi chíu xong thì không cần Trả cửa mà có thể đánh như binh thường 1 cây nào đó xuống Cửa mình.16.Chíu Ù (3 điểm, 1 dịch) : Chíu mà tròn bài, ù luôn thì là chíu ù. Bình thường chỉ được phép ù quân bốc từ nọc lên. Riêng chíu ù thì có thể ù quân người khác đánh/ hoặc trả cửa.
Chú ý: Nếu chíu ù luôn thì là chíu ù, không được tính con chíu đó vào để hô “có chíu”17.Bạch thủ (4 điểm,1 dịch) :Nếu tính cả trên bài và dưới chiếu có 5 chắn và 4 cạ ( không có 3 đầu què), thì coi như là đang đợi ù bạch thủ con lẻ còn lại. Từ nọc lật lên con nào y hệt con lẻ này thì mình sẽ được ù. Riêng Bạch thủ chi (Là ù bạch thủ lá Chi Chi) , được 6 điểm( 3 dịch).
18.Bạch thủ chi(6 điểm, 3 dịch) : Như vừa nêu ở trên, là Ù bạch thủ lá Chi Chi.
Chú ý: + Nếu ù Bạch thủ Chi mà xướng “Bạch thủ” thì vẫn là xướng sai.19. Hoa rơi cửa phật (20 điểm, 17 dịch) :Khi bài dưới chiếu (ăn được) có ít nhất một chắn ngũ Vạn (hình ngôi chùa), người chơi lại ù chì bạch thủ con Nhị vạn (hình cánh hoa đào).
Chú ý: Khi Ù cước này thì không được xướng cước “Chì, Bạch Thủ” nữa. Nếu xướng thì sẽ sai và bị đền làng.20.Cá lội sân đình (20 điểm, 17 dịch) : Khi bài dưới chiếu (ăn được) có một chắn ngũ Vạn (hình ngôi chùa), người chơi lại ù chì bạch thủ con Bát vạn (hình con cá)
Chú ý: Khi sướng cước này thì không được xướng cước “Chì, Bạch Thủ” nữa. Nếu xướng thì sẽ sai và bị đền làng.
Hết bài học!
Bạn có thể thực hành ngay tại đây , hoặc học tiếp Bài 4 – Chi tiết các luật ăn/ đánh chắn.